ur. 19 grudnia1852 w Strzelnie, zm. 9 maja1931 w Pasadenie
Urodził się w Strzelnie na Kujawach w rodzinie żydowskiego kupca. W 1856 roku Samuel i Rozalia (z domu Przyłubska) z trójką dzieci: Pauliną, Joanną i najstarszym Albertem wyjechali przez Nowy Jork i Panamę do Kalifornii.
Lata szkoły średniej spędził w San Francisco w domu swojej ciotki Henriette Levy (z d. Michelson), która była matką pisarki Harriet Lane Levy. Studiował w U.S. Naval Academy w Annapolis w latach 1869 do 1873. Tam po raz pierwszy zetknął się z obserwacjami astronomicznymi (kadeci mieli do dyspozycji w pełni wyposażone obserwatorium astronomiczne). Po odbyciu dwuletniej służby na morzu został zatrudniony w macierzystej uczelni na stanowisku wykładowcy fizyki i chemii. Na dalszą naukę został wysłany do Europy, głównie do Berlina (1880-1882).
Po powrocie w maju 1882 roku został dyrektorem wydziału fizyki Szkoły Nauki Stosowanej Case’a (Case School of Applied Science) w Cleveland (obecnie Uniwersytet Case’a i Western Reserve). Tam wspólnie z E. Morleyem przeprowadził w 1887 eksperyment, który wykazał, że hipotetyczny eter kosmiczny, rzekomo potrzebny do propagacji światła, nie może być statyczny ani częściowo wleczony[. W latach 1889–1892 był profesorem Szkoły Nauki Stosowanej Case’a w Cleveland i Uniwersytetu Clarka w Worcester. Lata 1892–1929 to okres pracy na Uniwersytecie Chicagowskim (z przerwą w czasie I wojny światowej, gdy powrócił do służby w marynarce wojennej – noblista w stopniu komandora porucznika)
źródło: Tomasz Kardaś. Mistrz światła. „Urania – Postępy Astronomii”
Poniżej zamieszczamy publikację Tomasza Kardasia Nauczyciela fizyki w Liceum Ogólnokształcącym w Strzelnie oraz Szymona Kardasia z Uniwersytetu Warszawskiego pt. “Albert Abraham Michelson – noblista ze Strzelna”.
12 grudnia 2007 roku o godz. 12.00 od uroczystej sesji Rady Miejskiej
rozpoczęły się obchody Roku Michelsona w Strzelnie . Tomasz Kardaś przedstawił wykład A.A. Michelson jako człowiek i uczony. Nastąpiło również otwarcie wystawy Michelson – w stulecie nagrody Nobla. W części artystycznej wystąpił: chór Harmonia, zespół taneczny Feniks oraz orkiestra OSP ze Strzelna.
Uroczystości zostały zorganizowane w kolejnych strzeleńskich szkołach.
W piątek 14 grudnia w Zespole Szkół Zawodowych upłynął pod hasłem A.A. Michelson jako konstruktor, wynalazca i inżynier. Odbył się wykład prof. Antoniego Wójcika z UAM Kwantowy hokus-pokus, interferometr Michelsona 100 lat później oraz dyskusja panelowa na temat eksperymentu Michelsona-Morleya w 120. rocznicę jego przeprowadzenia, gdzie prowadzącym był prof. dr hab. Ryszard Naskręcki z UAM w Poznaniu.
15 grudnia to dzień, który upłynął pod hasłem A. A. Michelson jako sportowiec i artysta. Przeprowadzono Turniej bilardowy im A.A. Michelsona oraz turniej piłki ręcznej szkół ponadgimnazjalnych. Następnie odbyło się spotkanie z Marią i Przemysławem Pilichami, autorami książki o noblistach, których zrodziła polska ziemia.
W niedzielę 16 grudnia w bibliotece odbył się dzień pod hasłem “Jak Strzelno pamięta o swoim ziomku?” Odbyła się wystawa artykułów w gazetach i czasopismach polskich, książek o Michelsonie oraz okolicznościowy występ grupy teatralnej Zbyszka Noska w sali kinowej.
17 grudnia (poniedziałek) to bardzo ważny dzień dla społeczności Liceum Ogólnokształcącego. Nastąpiło wtedy nadanie pracowni fizyki i astronomii w LO w Strzelnie imienia Alberta Abrahama Michelsona połączone z wykładem i pokazem działania interferometru Michelsona, ofiarowanego przez prof. Jana Stankowskiego z UAM w Poznaniu. Otwarta została stała ekspozycja poświęcona Michelsonowi, na którą większość eksponatów przekazał Tomasz Kardaś.
18 grudnia natomiast odbyły się uroczystości w gimnazjum pod hasłem Różne talenty w rodzinie Michelsonów. Nastąpi rozstrzygnięcie finału rejonowego, drużynowego konkursu wiedzy o Michelsonie dla gimnazjów, a uczniowie strzeleńskiego gimnazjum zaprezentowali dzieje rodziny Michelsonów.
Tydzień Michelsona w Strzelnie zakończył się w Szkole Podstawowej jego imienia. 19 grudnia przypadła 155. rocznica urodzin Michelsona, jest to jednocześnie dzień patrona szkoły. Nastąpiło rozstrzygnięcie finału rejonowego, indywidualnego konkursu wiedzy o Michelsonie dla szkół podstawowych oraz Fizyka na żywo – pokaz organizowany przez naukowców z UAM w Poznaniu.
Albert Abraham Michelson – jest Patronem Szkoły Podstawowej w Strzelnie. towarzyszy on społeczności szkoły nieprzerwanie od 1996 roku. Rodowity strzelnianin, światowej sławy naukowiec, noblista w zakresie fizyki swoją osobowością i osiągnięciami daje przykład i motywację do nieustannego rozwoju intelektualnego. Corocznie w grudniu obchodzimy jego święto, a w jego ramach zorganizowaliśmy następujące wydarzenia
1996 – NADANIE IMIENIA
Uroczystość nadania Szkole Podstawowej w Strzelnie imienia i sztandaru z wizerunkiem patrona A. A. Michelsona pod przewodnictwem dyrektor Gabrieli Zatuszewskiej. Inicjatorem i autorem programowym przedsięwzięcia był Kazimierz Chudziński – nauczyciel historii w SP w Strzelnie, prezes Towarzystwa Miłośników Miasta Strzelna i redaktor naczelny gazety regionalnej „Wieści ze Strzelna”
2000 – PROMOCJA KSIĄŻKI
W tym roku miała miejsce promocja książki autorstwa Kazimierza Chudzińskiego i Tomasza Kardasia pt. „Noblista ze Strzelna”.
2001 – POZNAJEMY SYLWETKĘ PATRONA
Zorganizowaliśmy konkurs plastyczny: „Portret patrona, naszkicowany węglem”, uczniowie podjęli próby napisania hymnu szkoły, zaś Tomasz Kardaś i Kazimierz Chudziński wygłosili prelekcję pt. „Sylwetka Michelsona”.
2002 – SZKOŁA NASZYCH MARZEŃ POD PATRONATEM A. A. MICHELSONA
Prezentacja prototypu medalu „Wiązka Światła” – najważniejszej nagrody naszej szkoły za wybitne osiągnięcia w nauce na przestrzeni 6 lat. Medal ustanowiony został z inicjatywy zastępcy dyrektora szkoły Hanny Wróblewskiej i przyznany po raz pierwszy w 2003 roku. Uroczyste wręczenie ma miejsce corocznie podczas zakończenia szkoły przez szóstoklasistów.
2003 – RODZINA MICHELSONA
Do głównych wydarzeń należały: test wiedzy o Michelsonie, prace plastyczne (figury) rodziny Michelsona, wykonanie mapy mentalnej „Nasz patron”, wykonanie drzewa genealogicznego rodziny Michelsona, zawody sportowe „Bieg w stronę światła”, prelekcja Tomasza Kardasia o rodzinie Michelsonów. Odbył się też apel poświęcony patronowi i związany z obchodami Międzynarodowego Roku Fizyki (2005).
2004 – MICHELSON JAKO ASTRONOM
Miała wówczas miejsce prelekcja Tomasza Kardasia oraz konkurs na układ słoneczny przeprowadzony wśród dzieci.
2005 – MICHELSON JAKO MUZYK, MALARZ, BILARDZISTA
Zorganizowaliśmy wtedy konkurs na plakat oraz I edycję gminnego konkursu wiedzy o Michelsonie zainicjowanego i przeprowadzonego przez Jolantę Kowalską i Marię Nowak. Poszukiwaliśmy też dowodów na to, że Michelson interesował się fizyką, muzyką, malarstwem, a nawet bilardem.
2006 – WSPÓŁPRACA MICHELSONA Z EINSTEINEM
Obok udziału w II edycji gminnego konkursu wiedzy o Michelsonie, dzieci wykonywały modele Układu Słonecznego, zbierały wiadomości o planetach, układały wiersze o planetach i odczytywały je na apelu. Zorganizowaliśmy również zawody sportowe „Bieg w stronę światła” oraz pokaz multimedialny Tomasza Kardasia o zainteresowaniach Michelsona astronomią. Wtedy miało też miejsce sto pytań do pani Dyrektor.
2007 – ZAKOŃCZENIE OBCHODÓW ROKU MICHELSONA
III edycja konkursu na szczeblu gminnym oraz pierwsza na szczeblu regionalnym, przygotowana przez Jacka Secha. Była to wyjątkowa uroczystość o zasięgu regionalnym. Na podstawie scenariusza napisanego przez nauczycieli naszej szkoły uczniowie zaprezentowali scenki ilustrujące najważniejsze epizody z życia naszego patrona. Prawdziwy teatr, wspaniała gra uczniów, piękna scenografia, stroje i charakteryzacja wprowadziła gości w klimat z okresu życia Michelsona.
2008 – SCENKI Z ŻYCIA PATRONA
Uczniowie sami ułożyli scenariusz scenki dotyczącej pobytu Michelsona w szkole kadetów i ją zaprezentowali. Wyświetlony został film o Michelsonie i odbyła się kolejna edycja gminnego konkursu.
2009 – MICHELSON WZOREM UCZNIA
Do najciekawszych wydarzeń należały: konkurs fotograficzny, turniej szachowy, turniej tenisa stołowego, wykonanie kolażu na przewodni temat, wykonanie przez poszczególne klasy bombki ze świątecznym postanowieniem oraz projektu pomnika Michelsona w Strzelnie.
2010 – MICHELSON I JEGO ZAINTERESOWANIA ASTRONOMIĄ
Zorganizowaliśmy między innymi: turniej gry w warcaby, zwiedzanie nowego obserwatorium astronomicznego przy LO w Strzelnie, indywidualny konkurs na logo szkoły, klasowy konkurs na wykonanie GWIAZDY BETLEJEMSKIEJ z wiązką światła.
2011 – „TRZEBA MIEĆ NIEUSTANNIE ŚWIATŁO W SOBIE”, czyli znaczenie światła i przyrządów optycznych w naszym życiu
Z kroniki wydarzeń: konkurs wiedzy (test na poziomie klas IV, V, VI), wykonywanie adwentowego symbolu – LAMPIONU, prezentacja przez klasy V mapy mentalnej z wiadomościami o życiu i osiągnięciach naukowych Marii Skłodowskiej Curie, graficzne prezentacje na temat znaczenia światła w różnych dziedzinach życia oraz pokaz doświadczeń „ Światło w przyrodzie”.
2012 – W 160 ROCZNICĘ URODZIN A.A. MICHELSONA POGŁĘBIAMY WIEDZĘ O PATRONIE, Zodiakalny Dzień Patrona
Pogadanka pogłębiająca wiedzę o patronie, prezentacja nowych informacji przez Tomasza Kardasia, wykonywanie wisiorów zodiakalnych, prezentacja na apelu.
2013 – MICHELSON A STRZELNO
Wśród najważniejszych: konkurs indywidualny wiedzy o Strzelnie i Michelsonie, konkurs klasowy, praca metodą kolażu, turniej gry w szachy.
2014 – „NIE TRAĆ ENERGII! ŚWIEĆ PRZYKŁADEM! OSZCZĘDZAJ! WYŁĄCZAJ! ODZYSKUJ!”, Proekologiczny Dzień Patrona
„Od węgla do czystej energii” − konkurs klasowy (dla klas IV-VI),
przygotowanie mapy mentalnej
„Zielona energia” − konkurs indywidualny dla uczniów klas VI, przygotowanie
prezentacji multimedialnej dotyczącej odnawialnych źródeł energii
„Oszczędzanie energii jest trendy” − co należy robić, aby oszczędzać
energię? Indywidualny konkurs plastyczny dla klas V na plakat dotyczący
oszczędzania energii
„W krainie prądu elektrycznego” − konkurs indywidualny dla klas IV polegający
na opracowaniu instrukcji, jak bezpiecznie posługiwać się urządzeniami
elektrycznymi
„Świeć przykładem, zarażaj energią” − konkurs klasowy dla klas IV- VI na
ułożenie hasła propagującego oszczędzanie energii
2015 – „BOŻE NARODZENIE TO ŚWIATŁO. ŚWIATŁO TO NADZIEJA I ŻYCIE”
„Znaczenie światła w przyrodzie. Jakie zasługi miał nasz patron w badaniu
światła?”− pogadanka z uczniami
Konkurs indywidualny: „Gwiazda Betlejemska – rozbłyskujące światło
życia”. Prezentacja prac na tablicy (parter budynku)
Przygotowanie sal do wigilii klasowych − „Choinka symbolem światła i nadziei”
Wigilie klasowe − konkurs na najpiękniej rozświetloną salę lekcyjną
2016 − Z WIZYTĄ W KLASOWYCH MUZEACH IM. A. A. MICHELSONA
W tym roku miała miejsce prezentacja najnowszej książki Tomasza Kardasia poświęconej naszemu patronowi „Od początku było światło. Rzecz o Albercie Abrahamie Michelsonie”. Zorganizowaliśmy też konkurs na klasowe muzeum im. A. A. Michelsona, zaś podczas apelu wręczyliśmy nagrody przyznane przez jury zwycięzcom konkursu.
2017 − UCZYMY SIĘ PRZEZ DOŚWIADCZENIA
Taki przyświecał nam cel przy organizacji Dnia Patrona 2018 (przecież A.A. Michelson to naukowiec). Powstał SZKOLNY UNIWERSYTET, były „wydziały i instytuty”. Królowa nauk – matematyka, postawiła na logikę. Królowała też fizyka, chemia i geografia. Wzorem patrona A. A. Michelsona uczyliśmy się przez eksperymenty!!!
źródło: http://spstrzelno.pl/swieto-patrona/
